Izložba posvećena glumcu Miji Aleksiću, autora Bobana Stefanovića: “ Prva Mijina uloga u predstavi „Devojačka kletva“.

U okviru proslave Dana Kragujevca, predstavićete izložbu o Miji Aleksiću, koliko je dugo trajala priprema?

-Izložba je pripremljena povodom devedesetogodišnjice rođenja glumca Milosava Mije Aleksića (26. 09. 1923, Gornja Crnuća, opština Gornji Milanovac) i premijerno je predstavljena u septembru 2013. godine u Gornjem Milanovcu. Realizovana je u saradnji sa porodicom Mije Aleksića, Narodnim pozorištem u Beogradu, Radio-televizijom Srbije, Jugoslovenskom kinotekom, Narodnim muzejom Kragujevac i Muzejom pozorišne umetnosti Srbije. Izložbi je prethodio trogodišnji istraživački rad, tako da su same pripreme trajale nepune tri godine. Ovom prilikom želeo bih da se zahvalim Domu omladine Kragujevac i gospodinu Dejanu Iliću, Srpskom knjaževskom teatru i gradu Kragujevcu što su Izložbu uvrstili u program proslave Dana Kragujevca.

Postavka je pripremljena povodom devedesetogodišnjice rođenja glumca Milosava Mije Aleksića?

-Kulturni centar Gornji Milanovac I opština Gornji Milanovac od 2013. godine, organizuju manifestaciju "Dani Mije Aleksića". Mija Aleksić je slavnom glumačkom karijerom zadužio zavičaj da mu se na adekvatan način oduži i da kroz manifestaciju stalno obnavlja sećanje na njega, a ujedno da na buduće generacije prenese taj neverovatni životni i glumački duh koji ga je pratio i koji je ukorenjen u kulturnom nasleđu srpskog naroda. Кulturni centar Gornji Milanovac je u saradnji sa porodicom Mije Aleksića je 2018. godine ustanovio nagradu Mija Aleksić - biti glumac u znak sećanja na Miju Aleksića. Upravni odbor Ustanove za kulturu, umetnost i vanškolsko obrazovanje Кulturni centar Gornji Milanovac doneo je Odluku o ustanovljenju godišnje nagrade Mija Aleksić - biti glumac. Nagrada se dodeljuje glumcu kao priznanje za izuzetan doprinos umetnosti glume, a dobitnika nagrade predlažu dosadašnji laureati. Dosadašnji laureati nagrade bili su glumci: Nenad Jezdić, Nebojša Dugalić, Gordan Kičić I Vesna Trivalić.

Koja je bila njegova prva uloga u kragujevačkom pozorištu?

-U matičnu knjigu Srpskog narodnog pozorišta okruga kragujevačkog upisan je 1943. Iste godine, odigrao je prvu ulogu u predstavi „ Devojačka kletva“.

Gde je nastavi karijeru, nakon Kragujevca?

-Iz Kragujevca je prešao u Narodno pozorište Beograd, 1949. Prva uloga u ovom pozorištu bio je stražar u Hamletu. Iz Narodnog prelazi u Jugoslovensko dramsko pozorište (1951). U Narodno pozorište vraća se 1965. Igrao je i na scenama drugih pozorišta (Atelje 212, Humorističko pozorište Beograd …).

Po kojim ulogama će ostati zapažen ovaj velikan?

-Tokom blistave karijere ostvario je niz značajnih uloga: Pomet (Dundo Maroje, Držić), Sceledro (Hvalisavi vojnik, Plaut), Proka (Ožalošćena porodica, Nušić), Ževakin (Ženidba, Gogolj), Smerdjakov (Braća Karamazovi, Dostojevski), Čeda Urošević (Gospođa ministarka, Nušić), Prisipkin (Stenica, V. Majakovski), Kristofer Man (Vilovnjak sa zapadnih strana, Dž. M. Sing), Dunja (San letnje noći, Šekspir), Ujka Blagoje (Gospođa ministarka, Nušić), Tartif (Tartif, Molijer), Zganarel (Don Žuan, Molijer), Sirano (Sirano de Beržerak, Rostan), Vule Pupavac (Podvala, M. Glišić), Arkadije (Šuma, Ostrovski), Jevrem Prokić (Narodni poslanik, Nušić), Pop Ćira (Pop Ćira i Pop Spira, S. Sremac), Ričard Treći (Ričard Treći, Šekspir), Policijski provokator (Policajci, S. Mrožek), Jovanča Micić (Put oko sveta, Nušić), Agaton (Ožalošćena porodica, Nušić), Bonja (Zvono za našeg profesora, V. Ivanović), Vili Loman (Smrt trgovačkog putnika, A. Miler) ... Filmski debi ostvario je 1950. godine u kratkometražnom filmu Muva, Branka Ćelovića. Igrao je u više od 50 filmova. Za ulogu ujka Blagoja u filmu „DR“, u režiji Soje Jovanović, 1962. godine u Puli je dobio Zlatnu Arenu. Poslednji Mijin film je film „Tango argentino“, u režiji Gorana Paskaljevića. Kroz lik Hulija Popovića, ostarelig pevača argentinskih šlagera, Mija je ostvario jednu od „uloga svog života“ iako već narušenog zdravlja. Za tu ulogu je u Nišu na Festivalu glumačkih ostvarenja jugoslovenskog igranog filma, Filmski susreti Niš, 1992 dobio Grand pri Ćele kulu, a 1993. Akademija filmske umetnosti i nauke mu je dodelila Kristalnu prizmu. Naravno ostaće zapamćen i po mnogobrojnim ulogama na radiju i televiziji. Prvenstveno u radio emisiji „Veselo veče“ kao Rafailo Raf Makasić i u televizijskoj seriji „Servisna Stanica“ kao v.d. Raka. Žiri nagrade Dobričin prsten je 1982. godine jednoglasno doneo odluku da se nagrada Dobričin prsten za životno delo 1982. godine dodeli Miji Alesiću. Za svoje glumačke ravura dobio je mnogobrojne nagrade I najviša društvena priznanja: Zlatna arena (Pula, 1962), Lovorov vijenac (Festival malih scena Jugoslavije, Sarajevo, 1962), Plaketa Radio Beograda (1969), Pečat Narodnog pozorišta u Beogradu (1973), Statueta ćurana (Dani komedije, Jagodina, 1973), Sterijine nagrade (1976, 1994), Plaketa Televizije Beograd (1978), Zlatni mikrofon Radio Beograda (1979), Dobričin prsten (1982), Plaketa Branislav Nušić (Nušićevi dani, Smederevo, 1990), Grand pri Ćele kula (Festival glumačkih ostvarenja jugoslovenskog igranog filma, Filmski susreti Niš, 1992), Kristalna prizma (Akademija filmske umetnosti I nauke, 1993), I mnoge druge.

Malo se zna, da je pored gluma, bio I talentovani slikar, šta je najčešće slikao?

-Po rečima sina Velibora, Mija je slikao i crtao u časovima odmora, opuštanja i neophodne inspiracije, pre svega za sebe i svoji dušu, ali je voleo da poklanja radove rodbini, prijateljima. Najčešći motivi Mijinish slika i crteža su razni detalji iz prirode. Upravo ono što je realistično sagledavao, video i kroz sopstvenu umetničku prizmu osećao i prenosio na pair.

Izlagali ste i na Filmskom festivalu u Puli, kakve su bile reakcije publike?

Jedan događaja 62. Filmskog festivala u Puli koji je pobudio posebno interesovanje je izložba o doajenu jugoslovenskog glumišta Miji Aleksiću, Izložba je bila otvorena u Srpskom kulturnom centru. Mija Aleksić je 1962. dobio "Zlatnu arenu", a izložba je upravo predstavljena na 62. Pulskom festivalu. Izložba je izuzetno primljena kod publike I bila je veoma posećena. Stariji posetioci sećaju se Mije iz mnogih filmova i televizijskih serija, ali posebno iznenađenje je bilo interesovanje mladih za Izložbu. Utisak je da je starija publika izložbu gledla sa nostalgijom, podsećajući se ranijih pulskih filmskih svečanosti. Svi mediji su izuzetnlo lepo propratili otvaranje izložbe.

Gde ste sve do sada izlagali i šta planirate nakon Kragujevca?

-Do sada je izložba bila predstavljena u Gornjem Milanovcu, Kragujevcu (Srpski knjaževski teatar), Beogradu (Muzej Narodnog pozorišta u Beogradu), Novom Sadu (59. Sterijno pozorje), Jagodini (44. Dani komedije), Puli (62. Pulski filmski festival Pula, Hrvatska), Vršcu (Kulturni centar), Leskovcu (Leskovački internacionalni festival filmske režije), Nišu (51. Filmski susreti) I Vrnjačkoj Banji (41. Festival Filmskog scenarija). Ove godine,nakon Kragujevca izložba ponovo kreće na put u susret stogodišnjici od rođenja Mile Aleksića koja će se obeležiti u Gornjem Milanovcu u septembru 2023. godine I gde će biti ponovo predstavljena na “Danima Mila Aleksića” u Gornjem Milanovcu.

Mario Badjuk

Foto: Privatna arhiva