Vernici i crkva danas slave Svetog Savu ili Savindan, posvećen utemeljitelju srpskog pravoslavlja Rastku Nemanjiću, prosvetitelju i prvom srpskom arhiepiskop, čoveku koji se svojevoljno odrekao zemaljske vlasti i zamonašio se.
Praznik Svetog Save jedan je od najvećih hramovnih i porodičnih praznika. Proglašen je za školsku slavu i kaže se "Sveti Sava, školska slava", a svetkuju ga i mnoge zanatlije i čobani.
Sveti Sava, rođen kao Rastko Nemanjić, bio je raški plemić iz vladarske porodice Nemanjića, uticajni diplomata i prvi srpski prosvetitelj i arhiepiskop autokefalne srpske žičke arhiepiskopije, diplomata, zakonodavac, književnik i hodočasnik.
Umro je 27. januara 1236. godine u Trnovu u Bugarskoj i taj dan je crkva ustanovila kao praznik kojim se obeležava uspomena na njegov život i delo.
Počekom 19. veka spevana je poznata Himna Svetom Savi.
Mnoge zanatlije u Srbiji smatrale su ga svojim patronom i uzimale njegov dan za esnafsku slavu.
U beogradskoj opštini Vračar, na mestu gde se veruje da su po nalogu Turčina Sinan-paše 1594. godine oskrnavljene i spaljene svetiteljevemošti, podignut je hram posvećen Svetom Savi u znak zahvalnosti za sve što je uradio za svoj narod i crkvu.
Rastko Nemanjić, sin velikog srpskog župana Stefana Nemanje, rođen je 1169. godine.
Kao mladić je žudeo za duhovnim životom i zato je odbegao u Svetu Goru. I sam Stefan Nemanja je za njim došao u Svetu Goru, zamonašio se i umro kao monah Simeon.
Rastko, koji je uzeo monaško ime Sava, izdejstvovao je kod cara i patrijarha nezavisnost Srpske crkve, i postao prvi srpski arhiepiskop.
Sveti Sava i njegov otac ustanovili su manastir Hilandar, a potom i mnoge druge manastire, crkve i škole po srpskoj zemlji.
Putovao je dva puta na poklonjenje svetinjama u Jerusalimu i Svetoj zemlji.
Mirio je svoju braću, zavađenu oko vlasti, mirio je Srbe sa njihovim susedima. Stvarajući Srpsku crkvu, istovremeno je stvarao srpsku državu i kulturu. Unosio je mir među sve balkanske narode i radio je na dobrobit svih i zato su ga poštovali i voleli svi na Balkanu. Srbima je dao hrišćansku dušu, koja je opstala i posle propasti srpske države.
Umro je u Trnovu u vreme cara Asena, razbolevši se posle službe na Bogojavljenje, 12. januara 1236. godine.
Kralj Vladislav preneo je njegove mošti u manastir Mileševu, a Sinan-paša ih je oskrnavio i spalio na u Beogradu, 27. aprila 1594. godine.
Svetog Savu praznuju i stočari iz raznih krajeva. On se, poput svetog Mrate i svetog Aranđela, smatra vučjim pastirom.
Mnogi srpski narodni običaji oko Svetog Save vezani su za stoku i za strah od vukova.
Stoka se pred Savindan nije smela terati u šumu zbog straha od vukova, jer bi to za nju bilo pogubno, a tih dana se ništa nije radilo sečivom, pa britve nisu otvarane da bi vucima čeljusti ostale sklopljene. Žene nisu smele ništa da boje u crveno da vuci ne bi klali stoku.
Da bi umolili sveca da vukove okrene od njihovog stada, Sveti Sava se u mnogim krajevima proslavlja veoma svečano, posle sedmodnevog posta.
Ime Svetog Save nose mnogi toponimi gde god žive Srbi, a naročito u Srbiji i Crnoj Gori.
Pratite nas na našemTELEGRAM kanalu
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu
