Na današnji dan 1992 - Inflacija u SR Jugoslaviji postigla je svetski rekord - 19.810,2 odsto za 1992. godinu.

Hiperinflacija koju su uzrokovali ratovi na prostoru bivše Jugoslavije, raspad države, gubitak jedinstvenog tržišta, sankcije i štampanje velike količine novca, dovela je do toga da 1993. stanovnici Srbije zaista postanu milioneri, makar po broju nula na novčanicama.

Od jula 1992. do januara 1994. izvršene su četiri denominacije valute čime je, između ostalog, ponekad milion, ali i milijarda izjednačavana sa jednim dinarom.

U jeku jedne od najvećih inflacija zabeleženih u svetu, Jugoslavija je 22. septembra 1993. godine donela Zakon o denominaciji nacionalne valute, prema kojem je od 1. oktobra milion dinara vredeo jedan dinar.

Pri poslednjoj denominaciji, 24. januara 1994. godine, uveden je novi dinar koji je izjednačen sa nemačkom markom.

Kako je došlo do (hiper)inflacije?
Inflacija u Saveznoj Republici Jugoslaviji (činile su je samo Srbija i Crna Gora), za vreme vladavine Slobodana Miloševića, koja je trajala od sredine 1992. do početka 1994, bila je tada druga najveća inflacija na svetu posle Mađarske iz 1946.

Dnevna stopa inflacije bila je 65 odsto, dok je dupliranje cena išlo na svaka 34 sata.

Maksimum je, prema nekim podacima, navodno dostigla u januaru 1994. godine - 5.578.000.000.000.000.000 odsto (5,578 triliona) ili oko 113 odsto na dan.

Cene su tada porasle za 313 miliona odsto.

Ljubodrag Savić kaže da problemi jugoslovenske i srpske ekonomije ipak sežu do početka osamdesetih godina 20. veka kada je Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija (SFRJ), u vreme kada je Milka Planinc bila premijerka, napravila reprogram duga sa Međunarodnim monetarnim fondom (MMF).

„Kada su dugovi reprogramirani na duži vremenski period, smanjila se godišnja rata vraćanja kredita, ali cena toga je bila da je dogovoren novi aranžman u kome je kamatna stopa bila značajno viša u odnosu na prethodnu", ističe ekonomista.

Međutim, direktni uzroci inflacije, koja je potom prerasla u hiperinflaciju, bili su raspad države, građanski rat, gubitak jedinstvenog tržišta od 20 miliona ljudi, troškovi vođenja rata, a potom i sankcije koje su Srbiji krajem maja uvele Ujedinjene nacije (UN).

Uz to je u budžet pristizalo sve manje para, što je, naglašava Savić, „logičan odgovor privrede u teškoćama u kojima se našla".

Država je, dodaje, nemajući kuda i zarad finansiranja sopstvenih izdataka rešila da štampa novac jer „realnog novca iz privrede i stanovništva nije bilo".

„Besomučno je štampala novac da bi brže obezbedila osnovne potrebe, a on je sve manje vredeo, a pošto je manje vredeo, štampala je još više i to je praktično mehanizam koji je doveo do hiperinflacije devedesetih", objašnjava profesor.

Generalni direktor Direkcije za poslove trezora Narodne banke Jugoslavije (NBJ) Vojislav Tomić rekao je za list Politika novembra 1993. da štamparija novca u Topčideru radi neprekidno, dostavljajući između 700 i 800 milijardi dinara glavnim filijalama NBJ za dalju distribuciju svakog dana.

U knjizi „Rekonstrukcija monetarnog sistema i pobeda nad inflacijom 1994", Dragoslav Avramović tvrdio je da je do hiperinflacije, između ostalog, dovelo ogromno osiromašenje velikog dela stanovništva i brzi porast cena koji novčana masa nije mogla da isprati.

Prema dogovoru predsednika Srbije Slobodana Miloševića i predsednika Vlade Srbije Nikole Šainovića, ekonomisti predvođeni Avramovićem napravili su plan zaustavljanja inflacije.

Ovaj program monetarane rekonstrukcije se primenjivao od 24. januara 1994. i zaustavio je hiperinflaciju, a novi dinar je izjednačen sa markom.Dragoslav Avramović, od milošte nazivan i deda Avram, marta iste godine je postao guverner NBJ na čijem čelu se zadržao do maja 1996.